چگونه مي توان حاصلخيزي خاك را بهبود بخشيد و حفظ كرد؟
كشاورزان باروري خاك خود را با روش‌هاي مديريتي مختلفي مي توانند بهبود بخشندو بايد به اين نكات توجه كنند:
حفاظت خاك در برابر آفتاب شديد و باران‌هاي سنگين : بدين معني كه از پوشش گياهي مثلاً مالچ پاشي با ضايعات گياهي ، محصولات كود سبز يا محصولات پوششي استفاده كنند تا از فرسايش خاك جلوگيري كرده و رطوبت خاك را حفظ نمايند.
استفاده از كشت متناوب متعادل يا كشت مخلوط: كشت گياهان يكساله بطور متناوب براي جلوگيري از تهي شدن خاك از مواد غذايي.
استفاده از روش شخم مناسب:كه براي بدست آوردن بافت خوب خاك بدون فرسايش و متراكم شدن خاك مناسب باشد.
مديريت خوب مواد غذايي:كاربرد كود و مواد باروركننده با توجه به نياز گياه در مراحل رشد گياه.
غذاي متعادل و حفاظت از ارگانيسم هاي خاك: بهبود بخشيدن فعاليت ميكروب‌هاي خاك و ارگانيسم هايي شبيه كرم خاكي با استفاده از مواد ارگانيك .
خاك : قلمرو ريشه
گياهان فقط در شرايط مناسب رشد خواهند كرد مثلاً شرايط خوب بافت خاك ، غذا و آب كافي .
اما رشد نامحدود ريشه ارتباط نزديكي با عوامل نامطلوب در لايه هاي عميق تر خاك مانند اسيديته، ميزان ناچيز مواد غذايي و شرايط غرقابي خاك دارد.
اگر عمق خاك مزرعه كم است ريشه محصولات فضاي محدودي براي رشد پيدا مي كنند. اگرخاكهاي زيرين متراكم اما قابل شخم باشد گاو آهن عميق يا دو بار شخم (شخم برگردان) مي تواند به رشد ريشه كمك كند كه بيشتر در عمق خاك فروروند.
براي پايداري خاك و استفاده از مواد غذايي در لايه هاي عميق تر خاك مهمترين مساله كاربرد مواد ارگانيك در خاك است. اغلب محصولات نمي توانند شرايط غرقابي را در ناحيه ريشه خود تحمل كنند. (بجز برنج و نيشكر ) بافت خاك خوب بايد داراي منافذ كانال مانندي باشد كه توسط كرم خاكي حفر شده است كه به نفوذ آب به نقاط عميق تر خاك كمك مي كند. در مناطقي كه سطح آب زمين خيلي بالاست كاشت گياهان بر روي باندهاي (bunds ) طويل و شيارهاي شخم مي تواند يك راه حل باشد. در هر حال مواظب باشيد كه اين كارها منافذ خاك را بيشتر نكند تا اينكه باعث فرسايش زياد خاك گردد.
چگونه مي توان ساختار خاك را بهبود بخشيد؟
خاكي با بافت خوب بايد قادر باشد نفوذ سريع ريشه گياهان ، تهويه مناسب، نفوذ كافي ، زندگي فعال خاك و بسياري از عملكردهاي ديگر را تامين كند.
بطور كلي بعضي از خاك‌ها بدليل تركيبات معدني آنها بافت ضعيفي دارند. (براي مثال رس زياد)
مهمترين راه براي اصلاح بافت خاك افزايش مواد ارگانيك آن است.
اين مواد ذرات خاك را به يكديگر چسبانده و همچنين به فعاليت ارگانيسم هاي خاك با تامين مواد غذايي و پناهگاهي براي زندگي به آنها كمك مي كند.
فعاليت هايي كه باعث بهبود ساختار خاك مي شوند:
كاربرد مواد ارگانيك مانند كود ، كمپوست ، مالچ و ...
تشويق فعاليت ارگانيسم هاي خاك
حفاظت از سطح خاك با مالچ يا پوشش گياهي
فعاليتهايي كه باعث تخريب بافت خاك مي شود:
كشت و كار در شرايطي كه خاك مرطوب است باعث متراكم شدن بافت خاك مي گردد.
كشت زياد باعث كاهش مواد ارگانيك خاك مي گردد.
كشت مكانيكي گسترده مانند شخم زدن منظم باعث تخريب بافت نرم خاك مي گردد.
