اطلاعات تکمیلی درباره حسابرسی مالیاتی

به موجب ماده ۲۷۲ قانون مالیاتهای مستقیم سازمان حسابرسی جمهوری اسلامی ایران و حسابداران رسمی و مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی که عهده دار انجام دادن وظایف حسابرسی و بازرس قانونی یا حسابرسی اشخاص هستند در صورت درخواست اشخاص مذکور مکلف اند گزارش حسابرسی مالیاتی طبق نمونه ای که از طرف سازمان امور مالیاتی تهیه میشوند، تنظیم کنند و جهت تسلیم به اداره امور مالیاتی مربوط در اختیار مؤدی قرار دهند.

طبق تبصره یک ماده مذکور اداره امور مالیاتی را بدون رسیدگی قبول و مطابق مقررات برگ تشخیص مالیات صادر می کند، قبول گزارش حسابرسی مالیاتی موکول به آن است که مودی گزارش حسابرسی مالی نسبت به صورتهای مالی که طبق استانداردهای حسابرسی توسط همان حسابدار رسمی یا مؤسسه حسابرسی تنظیم شده باشد را ضمیمه گزارش حسابرسی مالیاتی همراه با اظهارنامه مالیاتی و حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه، تسلیم اداره امور مالیاتی مربوط نموده باشد. علیرغم صراحت تبصره مذکور، گزارشات حسابرسی مالیاتی طبق دستورالعمل های سازمان امور مالیاتی بررسی و پس از رفع ابهامات کارشناسان بررسی کننده مورد اقدام قرار بگیرند.
شایان ذکر است طبق تبصره ۲: ماده ۲۷۲ سازمان امور مالیاتی کشور میتواند حسابرسی صورتهای مالی و تنظیم گزارش مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی را به حسابداران رسمی یا مؤسسات حسابرسی واگذار نماید. در این صورت پرداخت حق الزحمه، طبق مقررات مربوط به عهده سازمان امور مالیاتی کشور می باشد. توجه به این تبصره و عملیاتی شدن آن کمک شایانی به بهبود نظام مالیاتی کشور خواهد نمود.

مدیریت امور مالیاتی یکی از مهمترین عوامل در پایداری کسب و کار است؛ به ویژه در ایران که قوانین و مقررات مالیاتی بسیار پیچیده اند. ما متعهدیم که خدمات مالیاتی را به گونه ای یکنواخت و کیفی در همه مواردی که برای تدوین یک راهبرد پایدار مالیاتی برای کمک به کسب و کار شما ضروری است، ارایه دهیم. این راهبرد دربرگیرنده رعایت قوانین و مقررات و استفاده از حداکثر مزایا و معافیت های مالیاتی خواهد بود.


خدمات حسابرسی مالیاتی شرکت آرمان حساب پاسارگاد



مالیات اشخاص حقوقی و حقیقی
مالیات در حوزه بین المللی
مالیات اشخاص خارجی
مالیات بر ارزش افزوده
خدمات مالیاتی در زمینه های ارث و اموال غیرمنقول
خدمات دفاع مالیاتی

دستورالعمل حسابرسی مالیاتی برای حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران



نمونه گزارش حسابرسی مالیاتی موضوع ماده 272 الحاقی قانون مالیاتهای مستقیم توسط سازمان امور مالیاتی کشور تنظیم و جهت استفاده سازمان حسابرسی و حسابداران رسمی منتشر شده , لذا سازمان حسابرسی و حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران ملزم هستند در تهیه گزارش شرکتها و موسسات مورد حسابرسی دقیقاً وفق فرم مذکور عمل نمایند, به نحوی که پاسخ مندرجات تمامی قسمتهای آن از جمله معاملات با اشخاص ثالث , مالیاتهای تکلیفی و هزینه ها دقیقاً داده شود . علاوه برلزوم تدقیق در مندرجات فرم یادشده و پاسخگویی به هریک از موارد, حسابداران مزبور در رسیدگی و تنظیم گزارش ملزم به رعایت قوانین و مقررات مالیاتی و استانداردهای حسابرسی می باشندکه در این مقوله به ذکر برخی نکات مهم به شرح زیر اکتفامی شود:
- - ضمناً در بندهای ذیل منظور از حسابرس مالیاتی , سازمان حسابرسی یا حسابداران رسمی یا موسسات رسمی عضو جامعه حسابداران رسمی میباشد.
1- مبنای تعیین درآمد مشمول مالیات , قانون مالیاتهای مستقیم و مقررات مربوط به آن است که عندالاقتضاء با در نظر گرفتن سایر قوانین موضوعه از جمله قانون تجارت , قانون محاسبات عمومی , قوانین بودجه سنواتی و اساسنامه قانونی شرکتهای دولتی و استانداردهای حسابداری مالیاتی (تا آن حد که مغایرت آشکار با قانون مالیاتهای مستقیم نداشته باشد) اعمال می شود.
2- در تعیین درآمد مشمول مالیات , چنانچه در مواردی قانون مستقیم صراحتی نسبت به موضوع نداشته ولی سایر قوانین موضوعه دارای حکم معین درآن مورد باشند , حکم مزبور ملاک عمل قرار خواهد گرفت , با این توضیح که در موارد سکوت و ابهام , به ترتیب آراء ابلاغ شده شورای عالی مالیاتی و نیز بخشنامه ها و دستور العمل های سازمان امورمالیاتی کشور, استانداردهای آموزش حسابداری مالیاتی ملاک عمل خواهد بود.
3- در تعیین درآمد مشمول مالیات , شرایط و احکام هزینه های قابل قبول و استهلاکات موضوع فصل دوم از باب چهارم (مواد 147 تا 151 ) قانون مالیاتهای مستقیم و مصوبات هیات وزیران و وزیر امور اقتصادی و دارائی حسب مورد در باره هزینه های قابل قبول ملاک عمل خواهد بود.
4- هرگاه حسابرس مالیاتی در اجرای بند الف ماده 272 قانون مالیات های مستقیم به موارد ایرادی برخورد نماید که به اعتبار دفاتر خللی وارد ننماید و تعیین درآمد واقعی مشمول مالیات امکان پذیر باشد ضمن درج موارد ایراد در گزارش خود , درآمد مشمول مالیات را تعیین خواهد کرد و در صورتی که دفاتر و اسناد مدارک مزبور برای محاسبه درآمد مشمول مالیات بنظر حسابرس مالیاتی به علت عدم رعایت موازین و آیین نامه مربوط به روش نگه داری دفاتر و اسناد و مدارک و نحوه ثبت وقایع مالی و چگونگی تنظیم صورتهای مالی نهایی مورد قبول واقع نشود باید دلایل رد دفاتر را حداکثر ظرف یکماه پس از انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه به اداره امور مالیاتی ذیربط و مودی کتباً اعلام نماید تا اداره امورمالیاتی نظر هیات موضوع بند 3 ماده 97 قانون مذکور را اخذ نماید. چنانچه نظر هیات موضوع بند 3 ماده 97 قانون فوق الذکر مبنی برتائید اعتبار دفاتر باشد . نظر هیات باید بوسیله اداره امور مالیاتی حداکثر ظرف پنج (5) روز بعد از صدور رای و یا حداکثر تا بیست (20) روز قبل از انقضای مهلت رسیدگی مذکور در تبصره یک ماده 272 جهت ادامه رسیدگی و تعیین درآمد مشمول مالیات به حسابرس مالیاتی ابلاغ شود.
در صورتیکه نظر هیات مبنی بر رد دفاتر باشد در این حالت اداره امور مالیاتی ضمن اعلام مراتب به حسابرس مالیاتی ظرف مهلت اخیر الذکر مطابق مقررات موضوعه نسبت به تعیین درآمد مشمول مالیات اقدام خواهد نمود.
5- چنانچه تا موعد مقرر ترازنامه و حساب سود زیان یا حساب درآمد و هزینه و حساب سود و زیان حسب مورد تسلیم اداره امور مالیاتی ذیربط نشده باشد رسیدگی و تعیین درآمد مشمول مالیات به عهده اداره امور مالیاتی خواهد بود.
6- در صورتی که قبل و یا بعداز صدور برگ تشخیص مالیات , اطلاعات و مدارک بدست آمده حاکی از فعالیتهای مکتوم و ثبت نشده باشد و نیاز به بررسی دفاتر و اسناد و مدارک باشد اداره امور مالیاتی (ممیزکل ) موضوع را کتباً از حسابرس مالیاتی یا مودی حسب مورد استعلام خواهد نمود , حسابرس مالیاتی یا مودی مکلف است ظرف یک ماه از تاریخ دریافت استعلام در خصوص موضوع نظر خود را به اداره امور مالیاتی اعلام نماید . در صورت احراز موضوع درآمد مشمول مالیات این بخش از فعالیت مودی توسط اداره امور مربوط مطابق قوانین و مقررات مالیاتی تعیین خواهد شد.
7- در صورتی که قبل از صدور برگ تشخیص مالیات نسبت به گزارش حسابرسی مالیاتی درخصوص بندهای ب و ج ماده (272) قانون مالیاتهای مستقیم به توضیحات تکمیلی نیاز باشد اداره امور مالیاتی (ممیزکل ) موضوع را کتباً از حسابرس مالیاتی استعلام خواهد نمود.
8- حسابرس مالیاتی باید ظرف یک ماه از تاریخ دریافت استعلام اطلاعات تکمیلی را به اداره امور مالیاتی مربوط اعلام نماید .و چنانچه حسابرس مالیاتی در مهلت مقرر پاسخ استعلام را ندهد , درآمد مشمول مالیات و یا مالیاتهای تکلیفی این بخش از فعالیت مودی توسط اداره امور مالیاتی ذیربط مطابق قوانین و مقررات مربوط تعیین خواهد شد.
تبصره : در مواردیکه استعلام بعمل آمده در خصوص اعمال معافیتهای مقرر در قانون مالیاتهای مستقیم و سایر قوانین ذیربط باشد چنانچه در مهلت مقرر از طرف حسابرس مالیاتی پاسخی داده نشود و یا پاسخ ارائه شده توسط حسابرس مالیاتی مورد قبول اداره مالیاتی (ممیزکل ) قرار نگیرد. در این صورت اداره امور مالیاتی با قبول رسیدگی و تعیین درآمد مشمول مالیات قبل از کسر معافیت توسط حسابرس مالیاتی نسبت به چگونگی اعمال معافیتها و تعیین مالیات مطابق قوانین و مقررات مالیاتهای مستقیم و بخشنامه ها و آرا شورای عالی مالیاتی و دستورالعملهای سازمان امور مالیاتی کشور اقدام خواهد نمود.
9- کلیه درآمدهای ابرازی یا شناخته شده توسط حسابرس مالیاتی از جمله درآمد حاصل از تسعیر دارائیها و بدهیهای ارزی مشمول مالیات است , مگر آنکه دلایل قانونی بر مبنی معافیت تمام یا برخی اقلام اقامه شود و یا به لحاظ تعلق مالیات به طریق خاص ( مواردی که طبق مقررات قانون مالیاتهای مستقیم دارای نرخ جداگانه ای هستند مانند نقل و انتقال قطعی املاک , حق واگذاری محل , درآمد اجاره , انتقال سهام , سود حاصله از سرمایه گذاری و........) , از شمول مالیات بردرآمد اشخاص حقوقی موضوع ماده 105 اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم مستثنی شده باشد .
10- در مورد تعدیلات بایستی کلیه اقلام بستانکار حساب تعدیلات سنواتی به درآمد مشمول مالیات افزوده شود.مگر آنکه به طریقی در درآمد مشمول مالیات سنوات قبل منظور شده و یا از معافیت مالیاتی قانونی برخوردار باشد و یا طرف حساب آن هزینه ای بوده که بوسیله ماموران مالیاتی غیر قابل قبول تلقی و از حساب هزینه برگشت شده باشد و اقلام بدهکار حساب تعدیلات سنواتی نیز, چنانچه ماهیت هزینه قابل قبول را داشته و قبلاً به حساب هزینه منظور نشده باشد . باید جز هزینه های قابل قبول محسوب شود.
11- فعالیتهایی که درآمد آن به موجب قوانین و مقررات از پرداخت مالیات معاف و یا مشمول نرخ جداگانه ای بوده , زیان مربوط به آن فعالیتها قابل کسر از درآمدها نبوده , و هزینه های مرتبط با آنها نیز جزء هزینه های قابل قبول منظور نخواهد شد .توجه شود که در صورت منفک نبودن هزینه , قدرالسهم مربوط به فعالیتهای معاف و غیر معاف بایستی با روشهای مناسب محاسبه و منظور گردد.
12- چون بررسیهائی که در حسابرسی مالیاتی انجام می شود , عمدتاً در حسابرسی صورتهای مالی نیز اجرا می شود (بجز مواردی که از حیث مالیاتی نیاز به بررسی بیشتر و یا زسیدگی های خاص می باشد) , از این رو توصیه می شود که به منظور حسابرسی هر چه جامعتر و پرهیز از دوباره کاری , حسابرسی صورتهای مالی را طوری برنامه ریزی و اجرا کنند که ضمن آن قادر به حسابرسی مالیاتی و در پی آن تهیه گزارش حسابرسی مالیاتی نیز باشند.
مواردی که در فرم نمونه گزارش حسابرسی مالیاتی ذکر شده , باید ابتدا با کار برگهای حسابرسی صورتهای مالی مطابقت داده شود و با عنایت به نتایج آن , هر مورد که نیازمند بررسی بیشتر می باشد , مشخص و راجع به آن ردیابی و رسیدگیهای لازم صورت پذیرد.
ضمناً کار برگهای حسابرسی مالیاتی باید در پرونده جداگانه ای به نام پرونده مالیاتی بایگانی و خلاصه ای از وضعیت هر سال به ترتیب در پرونده های جاری و دائمی در قسمتهای مربوط نگهداری شود.
13- چنانچه حسابرس مالیاتی در رسیدگیهای خود به مواردی برخورد نماید که تشریح آنها ضمن قسمتهای منظور شده در فرم میسر نیست , بایستی طی یاداشتهای جداگانه ضمیمه فرم گزارش , توضیحات لازم را بدهد.
14- گزارش حسابرس مالیاتی تنظیمی طبق نمونه فوق الاشعار همراه با مستندات مربوط به انضمام گزارش حسابرسی مالی باید به مودی تسلیم و از طریق مودی در اختیار اداره امور مالیاتی قرار گیرد.
15- از آنجا که برای امر حسابرسی مالیاتی دسترسی به تراز نامه و حساب سود وزیان و سایر اسناد و مدارک و اطلاعات و سوابق مالیاتی ضروری است , ادارات امور مالیاتی ذی ربط در صورت مراجعه حسابرس مالیاتی , همکاری های لازم را معمول و پرونده مالیاتی و اسناد و مدارک مربوط را در اختیار آنها قرار خواهند داد و ضمناً در صورت بروز اشکال در این خصوص و هر مورد حقوقی و اجرائی و اداری دیگر , حسابداران مذکور می توانند حسب مورد به معاونتهای سازمان امور مالیاتی کشور جهت رفع اشکال مراجعه نمایند.