موضوع: آشنایی با بیماری بلاست برنج Magnaporthe oryzae

بيماري بلاست برنج، مهم‌ترين بيماري برنج در شمال كشور مي‌باشد. عامل اين بيماري قارچي با نام علمي Magnaporthe oryzae B. C. Couch است. با كشت ارقام محلي كه در مقابل اين بيماري حساس هستند و فراهم شدن شرايط مساعد محيطي براي ايجاد و توسعه بيماري، خسارت قابل توجهي به اين گونه ارقام وارد مي‌شود. در حال حاضر يكي از جنبه‌هاي مهم مديريت اين بيماري كنترل شيميايي آن مي باشد. در اين بررسي كارآيي قارچكش جديد فوجي وان 40% EC براي كنترل بیماری بلاست برنج در استان هاي مازندران و گيلان در مزرعه و در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي، به ترتيب با هفت و هشت تيمار و هر تيمار در چهار تكرار، مورد آزمايش قرار گرفت. تيمارهاي آزمايش شامل قارچ‌كش‌هاي فوجي‌وان 40% EC در سه دز 75/0، 1 (دز پيشنهادي شركت) و 25/1 ليتر در هكتار، بيم 75%WP به مقدار 5/0 كيلوگرم در هكتار، وين 30% SC به ميزان 400 ميلي ليتر در هكتار (فقط در گيلان)، ويستا 5/72%WP به مقدار 5/0 كيلوگرم در هكتار، ناتيو 75%WG به مقدار 160 گرم در هكتار و شاهد (بدون سم پاشي) بود. عمليات سمپاشي در مراحل پنجه زني و ظهور خوشه‌هاي برنج انجام شد و در نهایت درصد بیماری بلاست برگ در مرحله ساقه‌دهی، درصد خوشه‌های آلوده یک هفته قبل از برداشت و عملکرد محصول (شلتوك) پس از برداشت ارزیابی گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار آماري SAS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته و مقایسه میانگین‌ها به روش آزمون چند دامنه‌ای دانکن انجام شد. نتایج بررسی‌ها نشان داد تمام قارچکش‌ها در کنترل بیماری بلاست برگ و گردن خوشه موثر بودند. در مازندران، در ارزیابی تاثیر قارچکش‌ها بر بلاست برگ، تیمارهای فوجي‌وان 25/1 ليتر در هكتار، بيم، ويستا و ناتيو با کمترین درصد شدت بیماری در گروه c قرار گرفتند. قارچكش‌هاي فوجي‌وان 75/0 و 1 ليتر در هكتار نيز در گروه b قرار گرفتند. در بررسی تاثیر قارچکش‌ها بر بلاست گردن، قارچ‌كش‌هاي ويستا و ناتيو با كمترين درصد آلودگي، گروه e را به خود اختصاص دادند. قارچ‌كش‌هاي فوجي‌وان 75/0، 1 و 25/1 ليتر در هكتار و بيم به ترتيب در گروه‌هاي آماری b، c و d قرار گرفتند. در ارزیابی تاثیر قارچ‌كش‌ها بر عملکرد محصول، تیمارهای ناتيو، ويستا، بيم و فوجي‌وان 1 و 25/1 ليتر در هكتار با بيشترين عملكرد در گروه مشترک آماري a قرار گرفتند. در گيلان، در ارزیابی تاثیر قارچکش‌ها بر بلاست برگ، قارچ‌كش‌هاي وين، ناتيو، بيم، ويستا و فوجي‌وان 1 و 25/1 ليتر در هكتار با كمترين درصد آلودگي در گروه مشترک آماري c قرار گرفتند. در بررسی تاثیر قارچ‌کش‌ها بر بلاست گردن، قارچكش‌هاي فوجي‌وان 25/1 ليتر در هكتار، وين، ويستا و ناتيو با کمترین درصد بیماری در گروه b قرار گرفتند. در ارزیابی تاثیر قارچ‌كش‌ها بر عملکرد محصول، تیمارهای فوجي‌وان 1 و 25/1 ليتر در هكتار، ناتيو، وين و ويستا با بيشترين عملكرد در گروه مشترک آماري a قرار گرفتند. در مجموع با توجه به نتايج حاصل از اين بررسي، قارچ‌كش فوجي‌وان 40% EC به ميزان 25/1-1 (ترجيحا 25/1) ليتر در هكتار در تناوب با قارچ‌كش‌هاي موثر رايج، براي كنترل بيماري بلاست برنج قابل توصيه مي‌باشد.